ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΙΝΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ 1821

Στεφανοπούλου Στεφ., Απομνημονεύματα τινα της Επαναστάσεως του 1821. Εν Τριπόλει 1864, 8o, σελ. 80 (1971)

37) Στεφανόπουλος, Στέφανος Ιω., Απομνημονεύματα τινά της Επαναστάσεως του 1821, εν Τριπόλει 1864. Ο Στέφανος Ιω. Στεφανόπουλος (γεν. Ζάτουνα Γορτυνίας 1798), γόνος της επιφανούς οικογένειας των Στεφανόπουλων – Κομνηνών της Αρκαδίας, έμπορος ωρολογίων, εγκατεστημένος στην Τρίπολη, με μεγάλη περιουσία, Φιλικός και στρατιωτικός Αγωνιστής του ’21, καταθέτει εδώ λεπτομερώς τις αναμνήσεις του από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, για γεγονότα στα οποία ο ίδιος ήταν «αυτόπτης και ενεργός ή συνεργός». Τα λεπτομερή στοιχεία, που αφηγείται εδώ ο Στεφανόπουλος, δεν υπάρχουν σε άλλες ιστορίες της Επανάστασης. Σκοπός του, όπως δηλώνει ο ίδιος στην αρχή των Απομνημονευμάτων του, ήταν να καλύψει ιστορικά κενά και να δώσει πρόσθετες μαρτυρίες για γνωστά γεγονότα. Ο παλαίμαχος Αγωνιστής ξεκινά την αφήγησή του από τα Ορλωφικά στην Πελοπόννησο (1769-70), όταν πολλοί Έλληνες «αποδεκατίστηκαν» από τους Τούρκους. Συνεχίζει με την αποστασία του Αλή πασά των Ιωαννίνων και την ομηρεία των προυχόντων της Πελοποννήσου, τον ξεσηκωμό της πατρίδας του τη Μάχη στο Βαλτέτσι (12-13 Μαΐου 1821) και την πολιορκία και την άλωση της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821). Η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Αγώνα (η άλωση της πρωτεύουσας της Πελοποννήσου), με την οποία κλείνει την αφήγησή του ο Στεφανόπουλος, υπήρξε η «έδρα της επαναστάσεως», δηλ. το εφαλτήριό της.