Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ. ΒΑΣΣΟΣ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΩΤΗΣ

Χρυσολόγης Αθ. Ν., Ο ελληνικός Αγών. Βάσσος Μαυροβουνιώτης, εν Αθήναις 1876. Ο συγγραφέας βιογραφεί και ανασκευάζει τα ψεύδη γύρω από τη συνεισφορά του οπλαρχηγού Βάσσου Μαυροβουνιώτη στον Αγώνα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας. Ο Βάσσος, που γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στο Μπελοπάβλιτς του Μαυροβουνίου, σε ηλικία είκοσι ετών μετακινήθηκε με την οικογένειά του στη Μικρά Ασία και από εκεί μετέβη στην επαναστατημένη Ελλάδα και συμμετέσχε ενεργά στον Αγώνα του '21, στην Εύβοια και στη Στερεά υπό τον Νικόλαο Κριεζιώτη. Ο Βάσσος, «ανήρ φύσει ιπποτικού χαρακτήρος», διατήρησε την ακεραιότητά του εν μέσω των εμφυλίων πολέμων της Επανάστασης και πέθανε ειρηνικά στην Αθήνα το 1847. Η ιστορική αυτή μελέτη βασίζεται σε διάλεξη του συγγραφέα στον φιλολογικό σύλλογο «Βύρων» την 8 Ιανουαρίου 1876.